AI nie zmienia zasad audytu, AI zmienia obszary ryzyka
Co zyskujesz czytając ten artykuł?
- Dobre przygotowanie do rozmowy z biegłym rewidentem
- Wskazówki do prawidłowego podejścia do wdrożenia AI w finansach
- Lepsze zrozumienie ryzyk wynikających ze stosowania AI w firmie
Kiedy patrzymy na wykorzystanie AI w biurach rachunkowych czy działach finansowych z perspektywy biegłego rewidenta, najważniejsza rzecz to: 👉 AI nie zmienia zasad audytu, AI zmienia obszary ryzyka. I to jest fundamentalna różnica.
🔍Zaczynamy od procesu a nie od algorytmu
Biegły rewident bada proces, w którym rozwiązanie AI zostało osadzone, pytając m.in.:
🔹 Na jakim etapie AI ingeruje w dane?
🔹 Czy przekształca dane, czy tylko wspiera?
🔹 Kto ma kontrolę nad decyzją końcową?
Naszym zadaniem jest zrozumieć, gdzie AI może generować ryzyko istotnego zniekształcenia (RIZ), a nie oceniać działanie modelu od strony technicznej.
⚠️ Główne ryzyka - konkretne i bardzo ludzkie
AI w księgowości to nie futurystyczna wizja. To realne wyzwania, z którymi pracujemy już dziś:
🔴 błędna interpretacja danych,
🔴 brak śladu rewizyjnego,
🔴 złudne poczucie bezpieczeństwa,
🔴 poufność i bezpieczeństwo danych.
🧭 Czy audyt powinien wchodzić do wnętrza algorytmu?
Krótko: zadaniem biegłego rewidenta nie jest audyt technologiczny, lecz ocena wpływu AI na księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe.
Dlatego koncentrujemy się na:
🔵 logice procesu i roli AI,
🔵 kontroli nad wynikami i nadzorem człowieka,
🔵 powtarzalności i możliwości odtworzenia wyników,
🔵 dowodach, że dane nie zostały zniekształcone.
Technologia staje się częścią środowiska kontroli, dlatego musimy ją rozumieć, by właściwie ocenić ryzyko.
🗂️ Czego biegły rewident powinien wymagać od biura rachunkowego/działu finansowego korzystającego z AI?
Trzech konkretnych rzeczy:
‼️ Jasnego opisu procesu, tj. co robi AI, gdzie, w jakich warunkach, kto nadzoruje.
‼️Skutecznych kontroli wewnętrznych, w tym weryfikacji wyników przez człowieka.
‼️Odtwarzalności danych i przekształceń.
Bez tego nie da się zebrać wystarczających i odpowiednich dowodów badania.
💡Najważniejsza myśl: AI nie jest ani wrogiem księgowego ani przeciwnikiem biegłego rewidenta. AI jest nowym elementem środowiska kontroli.
Dobrze zaprojektowany proces z wykorzystaniem AI:
✔️ zwiększa jakość danych,
✔️ redukuje liczbę błędów,
✔️ może dostarczyć audytorowi nawet lepszych dowodów badania.
Źle zaprojektowany proces❗zwielokrotnia ryzyko i to ryzyko wraca do nas z podwójną siłą.
Kluczowe jest jedno: 👉 rozumiemy technologię, ale oceniamy ryzyko a nie odwrotnie!