Jak pogodzić potrzebę regulacji z koniecznością innowacji?
Czy prawo powinno wyprzedzać praktykę rynkową, czy raczej dostosowywać się do istniejących już rozwiązań technologicznych? Analiza historycznych analogii i obecnej sytuacji rynkowej pozwala nam wyciągnąć fascynujące wnioski, które mogą pomóc w kształtowaniu przyszłości AI.
Historyczna perspektywa: motoryzacja jako analogia
Aby zrozumieć obecne wyzwania związane z AI, warto spojrzeć wstecz na rozwój innych technologii. W latach 1900 – 1910 roku istniało 1900 firm produkujących ponad 3000 marek samochodów. Prawie wszystkie z nich upadły. Branża lotnicza długo przynosiła straty.
Tak jak pierwsze samochody były początkowo jedynie „bryczkami z silnikiem parowym czy spalinowym”, miały trzy koła i prędkość 16 km/h, tak dzisiejsze systemy AI są jeszcze stosunkowo nieporadne w porównaniu do ich przyszłego potencjału. To porównanie pozwala nam zobaczyć, jak bardzo technologia AI może się jeszcze zmienić i rozwinąć w przyszłości, w kierunku, który dziś jeszcze nie jest znany.
Wczesne lata motoryzacji charakteryzowało szybkie wprowadzanie przepisów regulujących wykorzystanie i ruch pierwszych pojazdów mechanicznych. Niektóre z tych regulacji pozostały martwe, inne się zdezaktualizowały. Podobnie można postrzegać dzisiejsze próby regulacji AI. Obecne regulacje, takie jak AI Act, mogą w przyszłości wydawać się przestarzałe, ale na obecnym etapie rozwoju technologii mogą pełnić ważną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i etycznego wykorzystania AI.
Co dzisiaj warto regulować
Chociaż systemy AI osiągają imponujące postępy, wciąż nie przewyższają ludzkiej inteligencji. Najnowsze modele osiągają wyniki w zakresie 80-120 IQ, co plasuje je na poziomie przeciętnego człowieka. W tej sytuacji, regulacje prawne mogą skupiać się na aspektach takich jak:
- Nadzór człowieka nad systemami AI w kwestiach podstawowych, takich jak życie i zdrowie, aby zapewnić wolność wyboru i życia ludzi.
- Oznaczanie treści i wyników generowanych przez AI, aby zapewnić możliwość rozróżnienia i bodziec do rozwoju ludzi.
- Stosowanie mechanizmów awaryjnych wyłączania AI (tzw. kill-switch), aby zapewnić bezpieczeństwo.
- Ograniczenie wykorzystania energii przez systemy AI koniecznej dla zwiększania mocy obliczeniowej systemów AI, aby stanowiło to bodziec do optymalizacji.
Przyszłość regulacji AI
Wraz z rozwojem technologii AI, nasze podejście do jej regulacji będzie musiało ewoluować. Podobnie jak w przypadku motoryzacji, gdzie obecnie obowiązkowe są systemy bezpieczeństwa, które kiedyś nie istniały, przyszłe regulacje AI mogą dotyczyć aspektów, których obecnie nawet nie jesteśmy w stanie przewidzieć.
Wnioski
Analiza historycznych analogii i obecnej sytuacji sugeruje, że prawo powinno pełnić rolę zarówno wyprzedzającą, jak i systematyzującą. Z jednej strony, regulacje prawne powinny starać się przewidywać potencjalne zagrożenia i ustanawiać ramy dla bezpiecznego rozwoju technologii. Z drugiej strony, prawo musi być elastyczne i zdolne do adaptacji, w miarę jak nasza wiedza i doświadczenie z AI wzrośnie. Kluczowe jest znalezienie równowagi między zapewnieniem bezpieczeństwa a umożliwieniem rozwoju innowacji. Prawo powinno tworzyć ramy, jednocześnie pozostawiając przestrzeń dla eksperymentów i postępu technologicznego.